NƏSİMİ opera
“Haqq mənə “Söylə” dedi, əmr etdi, mən də söylədim,
Sözümü dastan edib dillərdə təkrar etdilər”.
Şamaxıda yaz səhəri. Şəhəri çiçəklərin ətri bürüyüb və Pirsaat çayı sakitcə axır. Sənəm, qəmgin halda həyat yoldaşını uzaq səfərə yola salır və qəlbində qisməti ilə barışır. Uzaqda, Şahxəndan atını sığallayır və bu yolun qardaşı Nəsimi üçün asan olmayacağını anlayır.
Bu yol Nəsimi üçün yalnız səfər deyil, eyni zamanda mənəvi sınaqdır. Onu hər yerdə anasının duası müşayiət edir, harada olursa olsun, ana qəlbi həmişə onunladır.
Gün batdıqda, köhnə bir qala divarları arasında gənc hürufilər toplaşıb, böyük həyəcanla mürşidin gətirəcəyi xəbəri gözləyirlər. Hər biri böyük sirlər dolu kitabları oxuyur, burada Nəsimi misraları səslənir, “Kürsünamə” səhifələri vərəqlənir və bu biliklər onlara həqiqət axtarışında ilham verir.
Uzaqda, möhtəşəm Səmərqənd şəhərində bayram keçirilir və hətta sərt Teymur da bu gün aram tapıb. O vaxt isə Nəsimi Təbrizə gəlib çıxır və tanış tacirlərdən xəttatları və onların sənətini soruşur.
Amma bu dövrlər təhlükə ilə doludur: Şirvandan Anadoluya qədər iğtişaşlar baş qaldırır, təqiblər güclənir və hər addımda qorxu hiss olunur. Məmlük sarayında artıq ona qarşı gizli bir sui-qəsd hazırlanır. Onun azad fikirləri və həqiqətə can atan ruhu düşmənləri üçün böyük təhlükədir. Onlar onu məhv etmək üçün yalan, iftira və çirkin üsullara əl atırlar.
Rütubətli, havasız, pəncərəsiz bir zindanda qolları bağlı Nəsimi əsir düşür. Bu məkanda hər daş, hər künc ona əzizdir, çünki qəlbi azad olduğu üçün yaddaşında yaxınlarının əziz xatirələri canlanır, xəyalları bir-bir gözünün önündən keçir.
Hələb meydanı dolub-daşır, cəllad əmri gözləyir. Poetik ruhu mələk kimi ucalan Nəsimi, düşmənlərinin ittihamı ilə üz-üzədir. Hərdən göy üzündə ildırım çaxır, buludlar qanı yumağa hazırdır. Şairi və onun sözlərini dar ağacına çəkirlər, bu gün bu meydanda hamı günahkardır.
Haqq mənəm!
Haqq məndədir!
Haqq məndədir!
Bu şeir Nəsiminin son günlərinin xronikası kimidir — burada onun düşüncələri, cəsarəti və qaranlıq dövrlərdə həqiqətin səsi olmağa cəsarət edən insanın dərin faciəsi gizlənir.
Bəstəkar - Siyavuş Kərimi, Xalq artisti
Libretto müəllifi - Rafael Hüseynov, akademik
Tamaşanın dirijoru və musiqi rəhbəri - Əyyub Quliyev, Əməkdar artist
Xormeyster - Sevil Hacıyeva, Əməkdar incəsənət xadimi
Quruluşçu rejissor - İnarə Babayeva, Əməkdar artist
Quruluşçu xoreoqraf - Yuriy Lobaçev, Əməkdar artist
İştirakçılar:
Salnaməçi - Nürəddin Mehdixanlı, Xalq artisti
İmadəddin Nəsimi - Ramil Qasımov, Əməkdar artist
Fəzlullah Nəimi (Nəsiminin ustadı) - Teyyub Aslanov, Xalq artisti
Sənəm (Nəsiminin sevgilisi) - Fatimə Cəfərzadə
Şahxəndan (Nəsiminin qardaşı) - Cəlal İsayev
Əbdülqadir Marağayi (musiqiçi) - İlkin Əhmədov, Əməkdar artist
Əmir Teymur (hökmdar) - Mahir Tağızadə
Əmir Teymurun vəziri - Anton Ferştandt, Əməkdar artist
Əmir Teymurun vəkili - Fəhmin Əhmədli
Fatimə - Kamilə Nəbiyeva
Tacir - Xəyal Hüseynov
Məlikşüarə - Taleh Yahyayev
Zahid - Cahangir Qurbanov, Əməkdar artist
Nəsiminin anası - Səma Həmzayeva
Birinci keşikçi - Ruslan Persan
İkinci keşikçi - Rza Xosrovzadə
Zindan açarçısı - Fuad Əzizzadə
Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının simfonik orkestri, xor kollektivi və balet truppası